O’Z JONIGA QASD QILISH XULQ ATVORIDA EMOTSIONAL INTELEKTNING XUSUSIYATLARI
Keywords:
Emotsional intellekt, o’z joniga qasd qilish, depressiya, his-tuyg’uAbstract
Bugungi kunda insonlar orasida asosan o’smirlar va o’spirinlar ichida o’z joniga qasd qilish holatlari sezilarli darajada ko’payib bormoqda. Emotsional intellekt(EI) umumiy aholi uchun, ayniqsa o'smirlar uchun himoya omili bo'lib xizmat qilishi mumkin, chunki depressiya bizning jamiyatimizda o'z joniga qasd qilishning birinchi sababi, keyingi o’rinda esa giyohvand moddalarni suiiste'mol qilishdir.Ushbu maqolada EI va o’z joniga qasd qilish o’rtasidagi bog’liqliklar bo’yicha jahon olimlarining fikr mulohazalari, tadqiqot natijalari va shaxsiy munosabatlar keltirilgan.
References
1.JSST (2014). O'z joniga qasd qilishning oldini olish: global talab . Onlaynda: https://www.who.int/mental_health/suicide-prevention/world_report_2014/en/
2.Arsenault-Lapierre G., Kim C., Turecki G. (2004). 3275 ta o'z joniga qasd qilishda psixiatrik tashxis: meta-tahlil . BMC Psixiatriya 4:37 . 10.1186/1471-244X-4-37 [ PMC bepul maqola ] [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ] [ Ref ro'yxati ]
3.Fernández-Berrocal P., Extremera N. (2016). Qobiliyat hissiy aql, ruhiy tushkunlik va farovonlik . Emot. Vahiy 8 , 311–315. 10.1177/1754073916650494 [ CrossRef ] [ Google Scholar ] [ Ref list ]
4.Schutte NS, Malouff JM, Thorsteinsson NB, Rooke SE (2007). Hissiy intellekt va salomatlik o'rtasidagi munosabatlarning meta-analitik tekshiruvi . Pers. Individual. Farq. 42 , 921–933. 10.1016/j.paid.2006.09.003 [ CrossRef ] [ Google Scholar ] [ Ref list ]
5.Martins A., Ramalho N., Morin E. (2010). Hissiy intellekt va salomatlik o'rtasidagi munosabatlarning keng qamrovli meta-tahlili . Pers. Individual. Farq. 49 , 554–564. 10.1016/j.paid.2010.05.029 [ CrossRef ] [ Google Scholar ] [ Ref list ]
6.Hall JA, Andrzejewski SA, Yopchick JE (2009). Shaxslararo sezgirlikning psixososyal korrelyatsiyasi: meta-tahlil . J. Noverbal xulq-atvor. 33 , 149–180. 10.1007/s10919-009-0070-5 [ CrossRef ] [ Google Scholar ] [ Ref list ]
7.Kohler CG, Hoffman LJ, Eastman LB, Healey K., Moberg PJ (2011). Depressiya va bipolyar buzuqlikda yuz hissiyotlarini idrok etish: miqdoriy ko'rib chiqish . Psixiatriya Res. 188 , 303–309. 10.1016/j.psychres.2011.04.019 [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ] [ Ref list ]
8.Manstead AS, Dosmukhambetova D., Shearn J., Clifton A. (2013). Disforiya va depressiyaning ruhiy holatni dekodlashga ta'siri . J. Soc. Klin. Psixol. 32 , 116–133. 10.1521/jscp.2013.32.1.116 [ CrossRef ] [ Google Scholar ] [ Ref list ]
9.Weightman MJ, Air TM, Baune BT (2014). Katta depressiv buzuqlikda ijtimoiy bilishning rolini ko'rib chiqish . Old. Psixiatriya 5 :179. 10.3389/fpsyt.2014.00179 [ PMC bepul maqola ] [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ] [ Ref list ]
10.Hertel J., Schütz A., Lammers C. (2009). Hissiy intellekt va ruhiy buzuqlik . J. Klin. Psixol. 65 , 942–954. 10.1002/jclp.20597 [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ] [ Ref list ]
11.Kwako LE, Szanton SJ, Saligan LN, Gill JM (2011). Travmaga uchragan odamlarda asosiy depressiv buzilish: hissiy aql va ijtimoiy yordam o'rtasidagi munosabatlar . J. Am. Psixiatr. Hamshiralar dots. 17 , 237–245. 10.1177/1078390311402498 [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ] [ Ref list ]
12.Sawaya H., Jonson K., Shmidt M., Arana A., Chahine G., Atoui M., va boshqalar (2015). Katta depressiyadagi antero-medial prefrontal korteks submintaqalarining dam olish holatidagi funktsional aloqasi va hissiy intellekt bilan aloqasi . Int. J. Neyropsixofarmakol. 18 , 1–9. 10.1093/ijnp/pyu112 [ PMC bepul maqola ] [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ] [ Ref ro'yxati ]
13.Gallagher ML, Miller AB (2018). Bolalar va o'smirlarda o'z joniga qasd qilish fikrlari va xatti-harakatlari: chidamlilikning ekologik modeli . O'smirlik. Res. Vahiy 3 , 123–154. 10.1007/s40894-017-0066-z [ PMC bepul maqola ] [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ] [ Ref list ]
14.Rivers SE, Brackett MA, Omori M., Sickler C. (2013). Kollej talabalari orasida xavfli xatti-harakatlarning himoya omili sifatida hissiyot qobiliyatlari . J. Koll. Talaba Dev. 54 , 172–183. 10.1353/csd.2013.0012 [ CrossRef ] [ Google Scholar ] [ Ref list ]
15.Zeidner M., Metyu G., Roberts RD (2012). Hissiy intellekt, salomatlik va farovonlik aloqasi: biz nimani o'rgandik va nimani o'tkazib yubordik? Ilova. Psixol. Salomatlik farovonligi 4 , 1–30. 10.1111/j.1758-0854.2011.01062.x [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ] [ Ref list ]
16.Mayer JD, Caruso DR, Salovey P. (1999). Hissiy intellekt razvedka uchun an'anaviy standartlarga javob beradi . Razvedka 27 , 267–298. 10.1016/S0160-2896(99)00016-1 [ CrossRef ] [ Google Scholar ] [ Ref list ]
17.Brackett MA, Rivers SE, Shiffman S., Lerner N., Salovey P. (2006). Hissiy qobiliyatlarni ijtimoiy faoliyat bilan bog'lash: hissiy intellektning o'z-o'zini hisoboti va ishlash ko'rsatkichlarini taqqoslash . J. Pers. Soc. Psixol. 91 , 780–795. 10.1037/0022-3514.91.4.780 [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ] [ Ref ro'yxati ]