ALISHER NAVOIYNING FALSAFIY ASARLARIDA KELTIRILGAN RUBOIYLARNING AXLOQIY AHAMIYATI Authors
Keywords:
Navoiy, ruboiy, komil inson, antetizis, to‘rtlik.Abstract
Turkiy adabiyot tarixida bunday asarlar ramziy-majoziy obrazlarning turli masalalarga oid savol javobi (Yusuf Xos Hojibning “Qutadg‘u bilig”) yoki asar muallifining hadislarga tayanib insonning ma'naviy kamolatga yetkazuvchi fazilatlari hamda uni jaholat botqog'iga chorlovchi nuqsonlarini qiyoslash (Ahmad Yugnakiy “Hibat ul-haqoyiq”) uslubi bilan vujudga kelgan bo‘lsa, Nizomiy Ganjaviyning “Maxzan ul-asror”dostoni kuzatilgani singari “Hayrat ul-abror”da ham ijodkorning barkamol shaxs haqidagi o‘ylari maqolatlarda yorqin inikosini topgan. Asardagi hikoyatlar esa maqolatlarda ilgari surilgan tayanch g‘oyalarni kitobxon shuuriga yanada teranroq ta’sir etishi, uning mavzu bilan mukammalroq tanishishiga imkon yaratadi. Ruboiyni tushunib, undan zavq olish uchun, avvalo, misralar zamiridagi ma`nolarni obdon anglab olish lozim. Zero, Sharq adabiyotining o‘ziga xos jihati, har bir shakliy vosita muayyan mazmunning ifodasiga mutanosib ekanligidadir. Navoiy ruboiylarida aynan shu narsani ko‘rishimiz mumkin.
References
Quronov D., Mamajonov Z., Sheraliyeva M. Adabiyotshunoslik lug`ati. – T: Akademnashr, 2013. – B 338.
Olimov S., Ahmedov S., Qo`chqorov R. Adabiyot (Umumiy o`rta ta`lim maktablarining 8-sinfi uchun darslik). – T.: G`afur G`ulom nomidagi nashriyot matbaa ijodiy uyi, 2019. – B 67.
Is’hoqov Y. Navoiy poetikasi (“Xazoyin ul-maoniy” asosida). – T.: Fan nashriyoti, 1983. – B 79.
Navoiy, Alisher. Mezon ul-avzon (ilmiy-tanqidiy tekst). – T. 1949. – B 35.
Xondamir. Makorim-ul-axloq. – Toshkent, 1967. – B 50.
http://navoinatlib.uz8101 Navoiy, Alisher. Nazm ul-javohir. // Mukammal asarlar to`plami. 20 tomlik. – Toshkent: Fan nashriyoti, 1991.
Alisher Navoiy asarlari tilining izohli lug`ati (4 tomlik). – T.: Fan, 1984. 3-tom, – B 88