''HAYRAT UL-ABROR'' DOSTONIDAGI MAQOLAT VA HIKOYATLARNING IJTIMOIY HAYOTDAGI OʻRNI
Keywords:
,,Hayrat ul-abror'', iymon, islom, komil inson, din, karam va saxovot, yoshlik, qarilik, sabr, vafo, hayo, Shayx Boyazid Bistomiy.Abstract
Oʻzbek mumtoz adabiyotining cho'qqisi bo'lgan Alisher Navoiy "Xamsa"si mumtoz adabiyotning noyob va o'lmas durdonasidir.Alisher Navoiyning “Hayrat ul-abror” asari qomusiy asar hisoblanad. Buyuk mutafakkir dostonni yaratishda Qur’onu karim oyatlari va hadisi shariflardan o’rinli foydalangan va yuksak she’riy san’at na’munalarini namoyish qilgan. Asarning asosiy qismini tashkil etuvchi maqolat va hikoyatlarda barcha zamonlar uchun o'ta dolzarb bo'lgan barkamol avlod, komil inson haqidagi ulug' mutafakkirning teran axloqiy-ma'naviy, ijtimoiy-falsafiy mulohazalari badiiy ifodasini topgan. Asardagi hikoyatlar esa maqolatlarda ilgari surilgan tayanch g'oyalarni kitobxon shuuriga yanada teranroq ta'sir etishi, uning mavzu bilan mukammalroq tanishishiga imkon yaratadi. “Hayrat ul-abror” (“Yaxshi kishilarning hayratlanishi”) janr xususiyati va kompozitsiya tuzilishi jihatidan “Xamsa”ning boshqa dostonlaridan tubdan farq qiladi. “Hayrat ul-abror” falsafiy-ta’limiy dostondir. Bu asarida Navoiy falsafiy, ijtimoiy-siyosiy va axloqiy-ta’limiy qarashlarini bayon etish, kishilarga ta’lim va o’git berishni o’z oldiga maqsad qilib qo’ygan.
References
Алишер Навоий. Хамса, Танкидий матн, Нашрга тайёрловчи П. Шамсийев. Т.:"Фан", 1960 й.
Alisher Navoiy. "Hayrat ul-abror". MAT. 20 yillik. T.: Fan, 1991. 7-jild.
Алишер Навоий. Хамса: Ҳайрат ул-аброр. ТАТ. 10 жилдлик. Т.: Ғафур Ғулом номидаги НМИУ, 2011. Ж.6.
Alisher Navoiy. Hayrat ul-abror. T.: G'.G'ulom nomidagi NMIU, 2006.
Мухдддинов МД. Комил инсон - адабиёт идеали. - Т.: Маънавият, 2005.
