KIBER URUSH  VA DAVLATLARARO KIBER HUJUMLAR

Shaxzodbek Ibragimov,  Tumanboyeva Durdona

Authors

Shaxzodbek Ibragimov, Tumanboyeva Durdona Namangan muhandislik-texnologiya instituti “Avtomatika va energetika” fakulteti talabalari Author

Keywords:

kiber urush, kiber hujumlar, kiberxavfsizlik, davlatlararo nizolar, texnologik innovatsiyalar, xalqaro hamkorlik, kiberjinoyatchilik, raqamli infratuzilma, kiber tahdidlar, axborot xavfsizligi.

Abstract

Ushbu maqola so‘nggi yillarda dolzarb bo‘lib borayotgan kiber urush va davlatlararo kiber hujumlar mavzusiga bag‘ishlangan. Unda kiber urushning mazmuni, asosiy maqsadlari va mashhur kiber hujumlar misollari tahlil qilinadi. Shuningdek, maqola kiberxavfsizlikni ta’minlash yo‘nalishida xalqaro hamkorlikning zaruriyati, davlatlarning strategik yondashuvlari va zamonaviy texnologik yechimlarni o‘z ichiga oladi. Kiber urushning xavflari va ularni bartaraf etish bo‘yicha amaliy tavsiyalar keltirilgan. Ushbu tadqiqot natijalari kiber xavfsizlikka oid xalqaro siyosat va davlatlararo munosabatlarni tartibga solishda muhim ahamiyatga ega bo‘lishi mumkin.

References

1.Kaplan, F. (2016). Dark Territory: The Secret History of Cyber War. Simon & Schuster.

(Kiber urush tarixi va mashhur hujumlar haqida umumiy ma'lumotlar uchun asosiy manba sifatida tavsiya etiladi.)

2.Stuxnet Case Study. (2010). International Journal of Critical Infrastructure Protection.

(Eron yadro zavodlariga Stuxnet dasturi orqali amalga oshirilgan hujumlar haqida.)

3.NATO Cooperative Cyber Defence Centre of Excellence (CCDCOE). Analysis of Estonia Cyber Attacks 2007.

(Estoniya hukumat tizimlariga qilingan hujumlarni o'rganish bo'yicha xalqaro tadqiqotlar.)

4.Rid, T., & McBurney, P. (2012). Cyber-Weapons. RUSI Journal, 157(1), 6–13.

(Kiber qurollarning rivojlanishi va ular qo'llanilishining tahlili.)

5.Clarke, R. A., & Knake, R. K. (2010). Cyber War: The Next Threat to National Security and What to Do About It. HarperCollins.

(Davlatlararo kiber urush tahdidlari va strategiyalari haqida.)

6.United Nations Office for Disarmament Affairs (UNODA). Developments in the Field of Information and Telecommunications in the Context of International Security.

(BMTning kiberxavfsizlik bo'yicha xalqaro tashabbuslari va hamkorlikni rivojlantirish dasturlari.)

7.Kovacs, E. (2016). Ukraine Cyberattack: Analysis of Russian-Backed Operation. SecurityWeek.

(Ukraina energetika tizimlariga hujum va uning oqibatlari bo'yicha tahlil.)

8.Xitoy va AQSh o'rtasidagi kiber razvedka operatsiyalari bo'yicha:

Perlroth, N. (2021). This Is How They Tell Me the World Ends: The Cyber-Weapons Arms Race. Bloomsbury Publishing.

(Global kiber qurollanish poygasi haqida.)