SAMARQAND SHAHRI TARIXIGA OID BA’ZI MULOHAZALAR

Abstract

Avvalambor Samarqand shahrining “Samarqand” soʻzining kelib chiqishi haqida bir qancha taxmin va qarashlar mavjud. Sharq mualliflari «Samarqand» soʻzining 1-qismi, yaʼni «Samar» soʻzi shu shaharga asos solgan yoki shaharni bosib olgan kishining nomi deb hisoblab, bir qancha sunʼiy taʼriflarni taklif etdilar, ammo tarixda bunday ismli kishi haqida maʼlumotlar aniqlanmagan. Soʻzning 2-qismi «kent» (kand) — qishloq, shahar degan maʼnoni bildiradi. Baʼzi yevropalik olimlar, bu nom qadimdan qolgan, sanskritcha «Samariya»ga yaqin, yaʼni «yigʻilish, yigʻin» soʻzidan kelib chiqqan deb izohlaydilar. Yana bir afsonada Samarqandning afsonaviy hukmdori Shamar ibn Xoris haqida rivoyat beriladi, u bu yerda o‘z ismi bilan atalgan “Shamarkat” degan shahar barpo etadi. Keyin bu nom Samarqand bo‘lib o‘zgarib ketadi deyiladi.Qadimgi davr mualliflarning asarlarida shahar “Marokanda” deb atalgan. Bu haqiqatga ancha yaqin boʻlib, Marokanda — Samarqand atamasining yunoncha aytilishidir [1-3].