O'ZBEK VA INGLIZ TILLARIDA TO‘Y BILAN BOG‘LIQ LEKSIK BIRLIKLARNING LINGVOKULTUROLOGIK TADQIQI: O‘ZBEK VA INGLIZ TILLARIDA TO‘Y BILAN BOG‘LIQ LEKSIK VOSITALARNING CHOG‘ISHTIRMA TADQIQI

Taqrizchi: Falsafa fanlari doktori (DSc), FarDU dotsenti Ganiyeva D.A.

Authors

  • Uzakova Lola Anvarovna Oziq ovqat texnologiyasi va muhandisligi xalqaro instituti Author

Abstract

Ushbu maqolada tilshunoslikda o‘zbek va ingliz tillarida to‘y bilan bog‘liq leksik vositalarning chog‘ishtirma tadqiqi o‘rganilishi umumiy tasnifi berilgan. O’zbek va ingliz to’y so‘zi lingvokulturologik tahlil va muhokama qilingan. Shuningdek, to’y bilan bog’liq leksik vositalarning ishlatilishlarining o’xshash va qarama qarshiliklari ko’rib chiqilgan. Tо‘y bilаn bоg‘liq mаrоsimlаrning nоmlаri, tо‘y mаrоsimi nоmlаrining pаydо bо‘lishi, tо‘y etnоgrаfiyаsi, tо‘y bilаn bоq‘liq urf-оdаt udumlаrini оnоmоsiоlоgik tаdqiqi, tо‘y leksemаsini mа‘nо vа etimоlоgiyаsi hаqidа tаriхiy yоzmа mаnbаlаrdа аnсhаginа qiziqаrli fikrlаr mаvjud. Muallif o‘zbek nikoh to‘yining barcha jarayonlariga: sovchilik, fotiha, bevosita nikoh to‘yi urf-odatlariga va to‘ydan keyin o‘tkaziladigan udumlarga alohida e‘tibor qaratadi. Etnografiyaning nazariy muammolari sirasiga kiruvchi ma‘naviy madaniyatning muhim qismi bo‘lgan oila-nikoh masalalariga bag‘ishlangan tadqiqot qarashlari keltirlgan. Maqola, lingvokulturologiya fenomeniga qiziqish ortib borayotgani, til, madaniyat, antropologiya, etnolingvistika va ko‘p tilli shaxsni rivojlantirish asoslari, madaniyatlararo muloqot sharoitida nutq xatti-harakatlarining sotsial-madaniy normalari kabi muammolarni muqarrar ravishda dolzarb qiladi. Shuningdek, har qanday xalqning to‘y bilan bog‘liq til madaniyati, urf-odatlari, marosimlari nuqtayi nazaridangina tushunishga yordam beradi.

References

Аширов А. (2007). Ўзбек халқининг қадимий этиқод ва маросимлари. -Tошкент: Алишер Навоий номидаги Ўзбекистон миллий кутубхонаси нашриёти, 155 б.

Аширов А. (2008). Древние религиозные верования в традиционном быту узбекского народа (по материалам Ферганской долины) Этнология. автореф. дисс. …канд. филол. наук. –Ташкент, 33 с.

Аширов А. (2007). Ўзбек халқининг қадимий этиқод ва маросимлари.-Tошкент: Алишер Навоий номидаги Ўзбекистон миллий кутубхонаси нашриёти, 28 б.

Асқаров А. (2007). Ўзбек халқининг этногенезиси ва этник тарихи. - Тошкент: Университет, 273 б.

Валиева М.(2022). Лингвокультурология как особая научная дисциплина. “Экономика и социум” №5(96)-1, с 346. www.iupr.ru

Джурабаев А.(1971). Названия свадебных церемоний в узбекском языке (На материалах андижанской группы говоров). Дисс…канд. филол. наук. – Ташкент, с 9.

Жабборов И. (1994). Ўзбек халқи этнографияси. -Тошкент: Ўқитувчи, 55 б.

Жаббор И. (1994). Ўзбек ҳалқ этнографияси.-Тошкент: Ўқитувчи, 235 б.

Исмоилов Х. (1992). Ўзбек тўйлари.- Тошкент: Ўзбекистон, 23 б.

Каримова М. (2000). Чўнтаги бор дарахтлар. Фарғона, 31 б.

Кахарова М.(2000). Ўзбек этнографизмларининг системавий тадқиқи. Филол. фан. номз. дисс. автореф.– Тошкент, 24 б.

Кононов А. (1960). Грамматика современного узбекского литературного языка. Москва: Издательство АН СССР, с 88.

Саримсоқов Б.(1986). Ўзбек маросим фолклори.- Ўзбекистон: Фан, 128 б.

Сиесатнома. Низомулмулк сияр ул-мулк.(2008).- Тошкент: Янги аср авлоди, 5 б.

Турсунов У., Мухторов А., Раҳматуллаев Ш.(1986). Ҳозирги ўзбек адабий тили.-Тошкент: Университет, 72 б.

Baldizzone T., Baldizzone G.(2001). Wedding ceremonies: Ethnic symbols, costume, and rituals. Paris, France: Flammarion, p 43.

Baldizzone T., Baldizzone G.(2001). Wedding ceremonies: Ethnic symbols, costume, and rituals. Paris, France: Flammarion, p 82

Karen M. Wedding wishes: how to write best wedding congratulations.www.academia.edu.(2022).

Kurbanazarova N. (2021). Surxondaryo vohasi to‘y marosimi etnografizmlarining semantik tadqiqi va lingvomadaniy tadqiqi. –Termiz, 15 b.

Foydalanilgan web-saytlar ro‘yxati:

To‘yda aytiladigan chiroyli tilaklar.to‘y tabriklari to‘plami. (ilmlar.uz) (2023)

Wedding Traditions in England. Available at https://www.countryhouseweddings.co.uk/ (2021).

Wedding Traditions in England. Available at https://www.countryhouseweddings.co.uk/ (2022).

Published

2024-09-11

How to Cite

Uzakova Lola Anvarovna. (2024). O’ZBEK VA INGLIZ TILLARIDA TO‘Y BILAN BOG‘LIQ LEKSIK BIRLIKLARNING LINGVOKULTUROLOGIK TADQIQI: O‘ZBEK VA INGLIZ TILLARIDA TO‘Y BILAN BOG‘LIQ LEKSIK VOSITALARNING CHOG‘ISHTIRMA TADQIQI: Taqrizchi: Falsafa fanlari doktori (DSc), FarDU dotsenti Ganiyeva D.A. IQRO INDEXING, 11(02), 419-427. http://worldlyjournals.com/index.php/IFX/article/view/5334