QO’SHIMCHALARNING TERMINALOGIYA VA ADABIYOT QOIDALARIDA O’RGANISHNING MUHIMLILIGI
Navoiy Davlat Pedagogika Instituti ,, Ingliz tili va adabiyoti’’ kafedrasi, Zoyirova Dilfuza taqrizi ostida
Keywords:
Affikslar, yarim affikslar, terminologiya, adabiy me’yorlar, so‘z yasalishi, hosila, fleksiya, etimologiya, aniq aloqa, ixtisoslashgan sohalar, atamalar, lingvistik tahlil, terminologiya ishlanmasi, semantik munosabatlar, adabiyot tahlili, stilistik tanlovlar, til mahorati, texnik atamalar. , bilimlarni uzatish, lingvistik tushunchalar.Abstract
Affikslar yordamida so'zlarning qanday yaratilganligini o'rganish, bizni ford hosil bo'lishining ajoyib mexanizmlari haqida bilishga olib keladi. Ular asosiy soʻzga old qoʻshimchalar (nezadan oldin qoʻshiladi), qoʻshimchalar (nezadan keyin qoʻshiladi) yoki infiks (neza ichiga qoʻshiladi) sifatida biriktirilgan birliklardir. Yarim affikslar esa affiksga oʻxshash xususiyatni koʻrsatadi, lekin ulardan foydalanishda koʻproq moslashuvchanlikka ega. Tilshunoslar, terminologlar va adabiyotshunoslar affiks va yarim affikslarni tartibga soluvchi qolip va qoidalarni tushunib, so‘z yasalishi, hosil bo‘lishi va fleksiyasining murakkab mexanizmlarini tushunishlari mumkin.
Terminologiya ixtisoslashgan o'rganish sohasi sifatida ko'p jihatdan ma'lum sohalarda atamalarning aniq va izchil ishlatilishiga tayanadi. Affiks va yarim affikslarni tahlil qilish texnik atamalarning ma’nosi va mazmunini ochishga yordam beradi. Bu terminologlarga ildiz so'zlarni aniqlash va maxsus atamalarning kelib chiqishini kuzatish, sohada aniqroq va har tomonlama tushunish imkonini beradi. Mutaxassislar affikslar va yarim affikslarni tanib, o‘zaro bog‘liq atamalar o‘rtasidagi semantik munosabatlarni aniqlashlari va ravshanlik va bir xillikni ta’minlovchi izchil terminologiya tizimini yaratishlari mumkin.
Adabiy me’yorlarda affiks va yarim affikslarni o‘rganish til bilimini va adabiy tahlilni kuchaytiradi. Yozuvchilar va olimlar yangi so'zlarni yaratish, o'ziga xos ma'nolarni uyg'otish yoki stilistik effektlarni o'rnatish uchun affiksatsiya usullaridan foydalanishlari mumkin. Adabiy asarlarda affiks va yarim affikslarning qo‘llanishini tahlil qilish muallifning niyati, so‘z o‘yinlari va til tanlash imkoniyatlarini chuqurroq anglash imkonini beradi. Qolaversa, affiks va yarim affikslarni tanib olish o‘quvchilarning notanish so‘zlarni ochish, yashirin ma’nolarni ochish va adabiy hunarmandchilikning nozik jihatlarini qadrlash qobiliyatini oshiradi.
References
Fischer, Roswitha (1998). Lexical Change in Present-day English: A Corpus-based Study of the Motivation, Institutionalization, and Productivity of Creative Neologisms. Gunter NarrVerlag. ISBN 9783823349402.
Kremer, Marion. 1997. Person reference and gender in translation: a contrastive investigation of English and German. Tübingen: Gunter Narr, p. 69, note 11.
Marchand, Hans. 1969. The categories and types of present-day English word-formation: A synchronic-diachronic approach. Munich: Beck, pp. 356 ff.
Powell, Barry (2012). “Glossary”. Writing: Theory and History of the Technology of Civilization. Wiley-Blackwell. P. 255. Doi:10.1002/9781118293515.gloss. ISBN 9781118293515.
Robert Sharer & Loa Traxler, 2006, The Ancient Maya, Stanford University Press. ISBN 0-8047-4817-9
Andrew West, “Precomposed Tibetan Part 1 : BrdaRten” Archived 2010-10-17 at the Wayback Machine BabelStone, September 14, 2006
