XORAZM VOHASI O‘ZBEKLARINING BOLA TUG‘ILIShI BILAN BOG‘LIQ URF-ODAT VA UDUMLARINING O‘ZIGA XOSLIGI
Keywords:
Farzand, ota-ona, avlod davomchisi, urf va an’analar, oilaviy va mahalliy urf-odatlar, marosimlar, serfarzandlik, homiladorlik, Allohning ne’mati, “Avesto”, zardushtiylik axloq kodeksi, yomon ko‘zdan asrash, suv, tuz,shakar, eski paxsa devor tuprog‘i, marosimiy cho‘miltirish, gigienik poklash, azon aytish, kichik chilla, katta chilla, “chillali joy” chilla kunlari.Abstract
Mazkur maqolada farzand – ota-ona uchun buyuk baxt, avlod davomchisi va tayanchi ekanligi, bola tug‘ilganidan ma’lum bir yoshga yetguncha turli marosimlarni o‘tkazish, urf va an’analar, homiladorlik, homilador ayolni e’zozlash, Zardushtiylik axloq kodeksi majmuida sog‘likni saqlash haqidagi fikrlar, ayollarga homiladorlik davri va farzandli bo‘lganidan so‘ng alohida g‘amxo‘rlik qilish lozimligi,.homiladorlikda amalga oshiriladigan urf-odatlar, tug‘ruq bilan bog‘liq urf-odatlar, bolani ilk bora cho‘miltirish marosimida amalga oshiriladigan tadbirlar, chaqaloqni birinchi marta marosimiy cho‘miltirish, tavallud topgan bolaning qulog‘iga azon aytish, kichik chilla va katta chilla, bolaning tarbiyasi onaning homiladorligidanoq boshlanishi, oiladagi shart-sharoitlar, mehr-muhabbat, atrofdagilarning munosabatlari bolaning tarbiyasida juda katta rol o‘ynashi, bolani doim yaxshi xulqlar va odoblar asosida tarbiyalash lozimligi kabi tushunchalar haqida ma’lumot berilgan.
References
1.Аширов, А. “Ўзбек халқининг қадимий эътиқодлари ва маросимлари” Тошкент – 2007. Маковельский А.О. Авеста.-Баку, 1960.
2.Авесто. А.Маҳкам таржимаси..Б.154.
3.Андреев М.С. Таджики долины Хуф.(Верховье Амударьи). Сталинабад,1953. Вып.1. С.71.
4.Фильструп Ф.А. Из обрядовой жизны киргизов..С.93.
5.Мирзаева М.М.”Буюк мутафаккир абу али ибнСино ўгитларининг бугунги кунда бола тарбиясида аҳамияти” www.iupr.ru
6.Маҳмуд Саттор. Ўзбек удумлари. – Т.: Фан, 1993. – Б. 166.
7.Снесарев Г.П. Хоразмликларнинг мусулмонликдан аввалги маросимлари ва урф-одатлари. – Урганч, УрДУ ноширлик бўлими, 2018. – Б. 35.
8. Снесарев Г.П. Реликты домусульманских верований и обрядов у узбеков Хорезма. – М.: Наука, 1969.− С. 82.
9.Рузиева Р. Урф-одат ва анъаналар-миллий қадриятларни шакллантирадиган мезон сифатида. https://cyberleninka.ru/article/n/urf-odat-va-ananalar-milliy-adriyatlarni-shakllantiradigan-mezon-sifatida
10. Dala yozuvlari. Ibragimova Anorgul. Ko‘shko‘pir tumani. 2024-yil.
11. Dala yozuvlari. Sadullaeva Guli. Xiva shahar. 2024-yil.
12. Dala yozuvlari. Jumonova Go‘zal. Yangibozor tuman. 2024-yil.
13. Dala yozuvlari. Siddiqova Ro‘za. Xiva shahar. 2024-yil.
14. Dala yozuvlari. Allaberganova Zulfiya. Urganch tuman Chakkasholikor qishlog‘i, 2024-yil.
