IQLIM O‘ZGARISHI SHAROITIDA OSIYO IQLIMIDAGI O‘ZGARISHLAR

Authors

  • Mutavaliev Mullahuja Saydullaevich Namangan Gidrometorologiya markazi boshlig`i Author

Keywords:

Iqlim o'zgarishi, Osiyo, harorat ko'tarilishi, ekstremal ob-havo, qishloq xo'jaligi, moslashish strategiyalari, barqarorlik, ekologik xavflar, ijtimoiy-iqtisodiy ta'sirlar, barqaror rivojlanish.

Abstract

 Ushbu maqola iqlim o'zgarishining aholisi eng ko'p va xilma-xil qita bo'lgan Osiyoga ko'p qirrali ta'sirini o'rganadi. Himoloydan qirg'oq mintaqalarigacha Osiyoda harorat o'zgarishi, yog'ingarchilik darajasi va ekstremal ob-havo hodisalarining chastotasi kuzatilmoqda. Tahlil iqlim o'zgarishi bo'yicha mavjud adabiyotlarni o'rganadi, ekologik va ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlarni baholash uchun turli xil tadqiqot usullaridan foydalanadi va potentsial moslashish strategiyalarini muhokama qiladi. Natijalar mintaqaga xos zaifliklar va qishloq xo'jaligi, infratuzilma va inson salomatligi uchun xavflarni ta'kidlaydi. Va nihoyat, maqolada iqlim xavfini kamaytirish va chidamlilikni oshirish bo'yicha tavsiyalar berilgan.

References

1.Asian Development Bank (2012) Addressing Climate Change and Migration in Asia and the Pacific. ADB, Mandaluyong City, Philippines

2.Bliss A, Hock R, Radic´ V (2014) Global response of glacier runoff to twenty-first century climate change. J Geophys Res Earth Surf. doi:10.1002/2013JF002931

3.Ergashev A., Ergashev T. Ekologiya, biosfera va tabiatni muxofaza qilish. T.: «Yangi asr avlodi», 2005, b- 262-263

4.E.Usmonov. Ekologik munosabatlarning globallashuvi. Jamiyat va boshkaruv. Ilmiy-siyosiy, ijtimoiy- iqtisodiy, ma’anviy tarixiy jurnal. Toshkent, 2007, №2, 89-90-bet.

5.Mustafoyev S., O’rinov S., Suvonov P. Umumiy ekologiya. O’zbekiston yozuvchilar uyushmasi. Adabiyot jamg’armasi nashriyoti. Toshkent-2006, b-10-11

6.Armstrong RL (2010) The glaciers of the Hindu Kush-Himalayan region: a summary of the science regarding glacier melt/retreat in the Himalayan, Hindu Kush, Karakoram, Pamir and Tien Shan mountain ranges. International Centre for Integrated Mountain Development (ICIMOD), Kathmandu

7.Asian Development Bank (2009) Climate change and migration in Asia and the Pacific. Draft edition. ADB, Mandaluyong City, Manilla, Philippines

Published

2024-10-01