SHAYBONIYLAR DAVLATINING HARBIY TUZILISHI VA JANG USULLARI
Keywords:
Qo'shin tuzilishi, To'lg'ama, jang usullari, Shayboniyxon, Abdullaxon, Ubayrullaxon.Abstract
Tarixda mavjud bo'lgan har bir qudratli davlatning asosini uning qo'shini tashkil qiladi. Qo'shinini kuchliligi davlatning qudratidan ham darak beradi. Xuddi shunday tarixda kuchli qo'shinga ega bo'lgan davlatlardan biri Shayboniylar davlati edi. Shayboniylarning qo'shini tuzilishi ham jang usullari ham o'zgacha edi.Qo'shinni eng mashhur jang usullaridan biri bu - to'lg'ama-deb nomlanadi.Aynan shu usul Shayboniyxonga ko'plab g'alabalarni olib kelgan va raqiblarini sarosimaga solib qo'ygan usullardan hisoblangan. Qo'shinning harbiy qudrati oshishiga hukmdorlarning ham roli beqiyos bo'lganligini alohida ta'kidlash joiz. Bunday hukmdorlar safiga Shayboniyxon, Abdullaxon va Ubaydullaxon kabi buyuk xonlarni kiritsak aslo noto'g'ri bo'lmaydi. Zero, aynan ushbu hukmdorlar hukmronligi davrida qo'shin qudrati ham, mamlakat qudrati ham yuksak darajaga ko'tarilgan.
References
Semenov A. A. K voprosu o proisxoj-denii i sostave uzbekov Sheybani-xana. –Stalinabad: 1954. –S.70.
Vamberi X. Buxoro yoxud Movarounnahr tarixi. –T.: G‘afur G‘ulom nomidagi Adabiyot va san’at nashriyoti. 1990. –B.91–92.