KOXONEN OʻZ-OʻZINI TASHKIL ETUVCHI NEYRON TARMOQLARI: PRINSIPLAR, AMALIY QOʻLLANILISHI VA KELAJAKDAGI ISTIQBOLLAR
Keywords:
Koxonen tarmoqlari, oʻz-oʻzini tashkil etuvchi xaritalar, neyron tarmoqlari, maʼlumotlar vizualizatsiyasi, raqamli tasvir ishlash, sunʻiy intellekt, dasturiy taʼminot, maʼlumotlar tahlili.Abstract
Ushbu maqola Koxonen oʻz-oʻzini tashkil etuvchi neyron tarmoqlari (SOM) haqida toʻliq maʼlumot beradi. Maqolada SOMʼlarning asosiy tuzilishi, ishlash prinsiplari, amaliy qoʻllanilishi, dasturiy taʼminotlari va kelajakdagi istiqbollariga toʻxtalib oʻtiladi. Shuningdek, bu tarmoqlarning maʼlumotlarni vizualizatsiya qilish, raqamli tasvirlarni qayta ishlash va kategorizatsiya qilish kabi sohalardagi qoʻllanilishi batafsil yoritilgan. Maqola, SOMʼlarning neyron tarmoqlar orasidagi oʻrni va ahamiyatini chuqur tahlil qilish bilan birga, bu tarmoqlarning kelajakdagi rivojlanish yoʻnalishlari haqida ham fikr yuritadi.
References
Kohonen, T. (1982). Self-organized formation of topologically correct feature maps. Biological Cybernetics, 43(1), 59-69.
Kohonen, T. (1990). The self-organizing map. Proceedings of the IEEE, 78(9), 1464-1480.
Haykin, S. (1999). Neural Networks: A Comprehensive Foundation. Prentice Hall.
Hagan, M. T., Demuth, H. B., & Beale, M. H. (1996). Neural Network Design. PWS Publishing.
Vesanto, J., Himberg, J., Alhoniemi, E., & Parhankangas, J. (2000). SOM Toolbox for Matlab 5. Helsinki University of Technology.
Kaski, S. (1997). Data exploration using self-organizing maps. Acta Polytechnica Scandinavica.
Oja, E., & Kaski, S. (Eds.). (1999). Kohonen Maps. Elsevier.
Van Hulle, M. M. (2000). Faithful Representations and Topographic Maps: From Distortion- to Information-Based Self-Organization. Wiley.
Ultsch, A., & Siemon, H. P. (1990). Kohonen's self organizing feature maps for exploratory data analysis. International Neural Network Conference.
Bishop, C. M. (1995). Neural Networks for Pattern Recognition. Oxford University Press.
Carpenter, G. A., & Grossberg, S. (1987). ART 2: Self-organization of stable category recognition codes for analog input patterns. Applied Optics, 26(23), 4919-4930.
Ritter, H., & Kohonen, T. (1989). Self-organizing semantic maps. Biological Cybernetics, 61(4), 241-254.
Fritzke, B. (1995). A growing neural gas network learns topologies. Advances in Neural Information Processing Systems.
Kiang, M. Y. (2003). Extending the Kohonen Self-Organizing Map Networks for Clustering Analysis. Computational Statistics & Data Analysis, 42(3), 499-518.
Luttrel, S. P. (1994). A Bayesian analysis of self-organizing maps. Neural Computation, 6(5), 767-794.
