OHANG BOG‘LOVCHI VOSITA (MI?)

Authors

  • G.T.Cho‘lliyeva Osiyo xalqaro universiteti o‘qituvchisi Author

Keywords:

ohang, intonatsiya, sintaksis, gap, bog‘lovchi, yordamchi so‘zlar, temp, tembr, qo‘shma gap, gapning ifoda maqsadiga ko‘ra turlari.

Abstract

Odamlar bilan samarali muloqot qilish nutq ohangini to‘g‘ri idrok etish, talqin qilish va takrorlash qobiliyatiga asoslanadi. Uning haddan tashqari rang-barangligi yoki muloqot vaziyatiga mos kelmaslik, nutq maqsadiga bog‘liq bo‘lmagan so‘zlarga urg‘u berish aloqa maqsadining amalga oshmasligiga sabab bo‘ladigan vositalardan biridir. Omma oldiga chiqishda notiq nutqining zaif yoki monoton bo‘lishi nutqning zerikarli va qiziqarsiz bo‘lishiga olib keladi. Bundan kelib chiqadiki, muloqot jarayonida ohangning o‘rni beqiyos. Bulardan tashqari ohangning sintaktik birliklarni shakllantirish va bog‘lashda ham muhim vazifalari borki, ushbu maqolada shu xususiyatlari tahlil qilinadi. Aniq va o‘rinli misollar vositasida ko‘rsatiladi.

References

1.Abduzuhur Abduazizov. Tilshunoslikka kirish. – T.: “Sharq” nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati, 2010. 178 bet, 22-bet.

2.Haydarov A. Intonatsiyaning uslubiy xususiyatlari. BuxDu ilmiy axborotnomasi. 2006, 69-72-b.

3.Jamolxonov H. O‘zbek tilining nazariy fanetikasi. – T: “Fan”, 2009. 224 b.

4.Қиличев Э. Ўзбек тилининг практик стилистикаси. Т.: “Ўқитувчи”, 1985. 104 б.

5.Пронникова Н.В. K вопросу о функциях интонации. ФГБОУ ВПО «Марийский государственный университет» Фундаментальные исследования. (Журнал) – 2014. – № 9 (часть 5) – С. 1131-1135.

6.Sayfullayeva R., Mengliyev B. va b. Hozirgi o‘zbek adabiy tili. Darslik. – T. – 2009. 324-329-betlar. www.ziyozuz.com.kutubxonasi.

7.Торсуева И. Г., Интонация и смысл высказывания. – М., 1979.

8.Tohir Malik. Murdalar gapirmaydilar. 77-bet uzsmart.uz

Published

2024-10-24