ЕР ОСТИ СУВЛАРИНИ ЖАДАЛ ҚАЗИБ ЧИҚАРИШНИНГ ЕР ЮЗАСИНИ ЧЎКИШИГА ТАЪСИРИ

Authors

  • Ярбобоев Тулқин Нурбобоевич.,Қосимова Карима Ёдгор қизи.,Жамилов Бахтиёр Бахриддин ўғли 1Қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти Author

Keywords:

Ep ости сувлари, қазиб олиш, чўкиш, гидрогеология, сатҳ, зичлашиш, антропоген ўзгаришлар, сабаблар, омиллар.

Abstract

Ер ости сувларини қазиб чиқаришнинг атроф-муҳитга таъсирининг жиҳатларидан бири - ер ости сувларини кенг миқёсда қазиб олиш натижасида ер юзасининг чўкиши муаммоси кўриб чиқилган. Бундай таъсирнинг кўплаб аниқ мисоллари келтирилган. Ўртача чўкиш даражаси энг юқори бўлган беш мамлакат қаторига Филиппин, Ерон, Коста-Рика, Индонезия, Ўзбекистон ва чўкиш бўйича биринчи беш мамлакат қаторига Филиппин, Ерон, Коста-Рика, Индонезия ва Ўзбекистон кириши қайд этилган. Ер юзасининг чўкиш жараёнини ривожланиш табиатига таъсир қилувчи асосий сабаблар ва омиллар қисқача тавсифланган. Сўнгги ўн йилликларда ер юзасининг чўкиши кенг тарқалган ҳодисага айлангани, кўплаб олимлар ва муҳандислар уни ўрганиш ва унга қарши курашиш билан шуғулланаётгани ва бу халқаро муаммога айлангани кўрсатилган. 

References

Фи Хонг Тхинь. Оценка и прогноз оседания земной поверхности в результате извлечения подземных вод на территории г. Ханой (Вьетнам): дис. ... канд. геол.-минер. наук / Фи Хонг Тхинь - Томск, 2014. - 260 с.

Ольховатенко, В.Е. Геоэкологическая оценка и прогноз осадок грунтовых толщ при длительном водопонижении на оползнеопасной территории Лагерного сада г. Томска: монография / В.Е. Ольховатенко, Н.А. Чернышова, А.А. Краевский.- Томск: Изд-во Том. гос. архит.-строит. ун-та, 2013. - 124 с.

Zeitoun D. G., Wakshal E. Land subsidence analysis in urban areas: the Bangkok metropolitan area case study. – Springer Science & Business Media, 2013.

Электрон ресурс. URL: https://fastercapital.com/content/Subsidence--Downreit-and-Land-Sinkage--Understanding-the-Connection.html.

Ярбобоев Т.Н. Комилов Б., Қосимова К. Геологик-қидирув ишлари билан боғлиқ экологик муаммолар // Eurasian journal of academic research. ООО «Innovative Academy RSC». Volume 2 Issue 5, May 2022.

Ярбобоев Т.Н., Қосимова К.Ё. Тоғ-кончилик саноатининг экологик муаммолари // TA’LIM FIDOYILARI Respublika ilmiy-uslubiy jurnali. Iyul 2022 1-qism.

Yarboboyev T.N., Qosimova K.Y. Tog‘-konchilik ishlarining yer osti suvlariga ta’sirini oldini olish choralari // “Iqlim o‘zgarishi sharoitida cho‘l – voha ekosistemasi: muammolar, yechimi” mavzusidagi xalqaro simpozium materiallari to‘plami. Buxora 2023.

Электрон ресурс. URL: https://studfile.net/preview/4235450/page:3/.

Yarboboyev T.N., Usmonov K.M., Axmedov Sh.Sh. Neft va gaz geologiyasi va geokimyosi. Darslik. Qarshi-2023.

Yarboboyev T.N., Hayitov O.G‘. Neft va gaz uyumlarini izlash va qidirish metodlari. Darslik. Qarshi-2018 y.

Yarboboyev T.N. Neftgazli komplekslar: litologiya va tabiiy saqlagichlar. Darslik. Qarshi 2017.

Электрон ресурс. URL: https://industrial-wood.ru/gidrogeologicheskie-issledovaniya/16806-vliyanie-intensivnoy-ekspluatacii-podzemnyh-vod-na-osedanie-zemnoy-poverhnosti.html.

Gambolati, G., & Teatini, P. (2015). Geomechanics of subsurface water withdrawal and injection. Water Resources Research, 51(6), 3922-3955.

https://doi.org/10.1002/2014WR016841.

Yarboboyev T.N., Qosimova K.Y. Tog‘-konchilik ishlarining yer osti suvlariga salbiy ta’siri va ularning oldini olish choralari // TA’LIM FIDOYILARI Respublika ilmiy-uslubiy jurnali. 2-son, 1-jild fevral 2024 - yil 1-qism.

Ярбобоев Т.Н., Қосимова К.Ё. Ер ости сувларини қазиб чиқаришда сув қудуқларини бурғилаш ва ишлатиш тизимини такомиллаштириш // SANOATDA RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR Ilmiy-texnik jurnali. №2(1) 2024.

Ярбобоев Т.Н., Қосимова К.Ё., Жалилов Б.Б. Ер юзаси чўкишининг геологик ва антропоген омиллари // NEW INNOVATIONS IN NATIONAL EDUCATION Ilmiy jurnali. №3(1) 2024.

Электрон ресурс. URL: https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/10. 1029/2023GL104497.

Электрон ресурс. URL: https://kun.uz/kr/70591293.

Published

2024-04-30